Icoon Gelijke behandeling

Gelijke behandeling

“Iedereen is gelijkwaardig”

Ik streef ernaar dat ieder mens gelijkwaardig behandeld wordt. Daarom zet ik in op het bevorderen van juridische en feitelijke gelijkheid van mannen, vrouwen en LHBTI-personen. Daarnaast maken steeds meer bedrijven en organisaties gebruik van kunstmatige intelligentie, oftewel AI-toepassingen.[17] AI biedt kansen om ongelijkheid te verminderen, mits er bij de ontwikkeling en toepassing oog is voor bestaande stereotypen en vooroordelen. Anders is er een risico dat het (onbedoeld) bestaande ongelijkheid in stand houdt of zelfs vergroot. Daarom zet ik mij de komende tijd ook in om onbedoelde uitsluiting door AI-toepassingen tegen te gaan.

Verder vind ik het belangrijk dat onnodige sekseregistratie waar mogelijk wordt beperkt door de overheid en private partijen, zeker als registratie bijdraagt aan het in stand houden van schadelijke stereotypen en gendernormen. Mensen die zich niet (volledig) herkennen in de binaire indeling[18] ervaren registratie als belemmering om voluit deel te nemen aan de samenleving.

Om op bovenstaande voortgang te boeken, zijn verschillende maatregelen nodig. Hierover is het volgende te melden:

Gelijke behandeling

  • Met mijn collega van J&V heb ik in juli 2019 een kabinetsreactie op het rapport van de Staatscommissie herijking ouderschap naar uw Kamer gestuurd. De afgelopen maanden is gewerkt aan een wetsvoorstel over deelgezag en een wetsvoorstel over draagmoederschap. Deze conceptwetsvoorstellen zijn onlangs in internetconsultatie gegaan.
  • Daarnaast is met ingang van 1 november 2019  de Wet verduidelijking rechtspositie transgender personen en intersekse personen in werking getreden.
  • Verder is met ingang van 1 januari 2020 de Wet herwaardering strafbaarstelling actuele delictsvormen[19] in werking getreden.
  • Hoewel AI ongelijkheden uit de maatschappij kan vergroten, biedt het ook kansen om het emancipatiebeleid te versterken. Om dat bewustzijn met een handelingsperspectief bij ontwikkelaars, opdrachtgevers, eindgebruikers en burgers te vergroten, spreek ik dit voorjaar met diverse stakeholders (datawetenschappers, hoogleraren, programmeurs van AI, genderexperts en partijen uit de commerciële sector) om de risico’s en de kansen op de intersectie van AI en gender en lhbti-gelijkheid in kaart te brengen. Daarbij is een intersectionele blik[20] essentieel. Ik zal deze partijen ook bij elkaar brengen. In het najaar organiseer ik samen met BZK, SZW en de Inspectie SZW een hackathon[21] gericht op het tegenaan van ongelijkheid door AI in werving en selectiealgoritmes.
Gelijke behandeling: AI en Gender

Uit recente berichten komt naar voren dat als je een zelflerend algoritme vraagt wie moet worden uitgenodigd op sollicitatiegesprek, er bijna geen vrouwen uitgenodigd worden. Een voorbeeld hiervan is Amazon, die in 2018 een experiment met een nieuwe sollicitatietool stopzette nadat het systeem bleek te hebben geleerd dat mannen de voorkeur zouden moeten krijgen.

Onnodige sekseregistratie

  • Mede namens de minister voor Rechtsbescherming en de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heb ik, gelijktijdig met deze brief, een Kamerbrief over de voortgang van de aanpak van onnodige sekseregistratie naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd. Hierin wordt informatie gegeven over het afwegingskader onnodige sekseregistratie en de toolbox. Tevens wordt ingegaan op de uitkomsten van het onderzoek van de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de vermelding van het geslacht op paspoorten en identiteitskaarten en de gevolgen van genderneutrale registratie.
  • Ook wordt in de brief melding gemaakt van de ontwikkelingen ten aanzien van de vermelding van het geslacht op de geboorteakte en de visie van de Minister voor Rechtsbescherming daarop.
  • De internetconsultatie van het wetsvoorstel wijziging voorwaarden geslachtsvermelding geboorteakte 2019 is inmiddels afgerond en het wetsvoorstel gaat naar de Raad van State voor advies. Met deze wetswijziging wordt de Transgenderwet gemoderniseerd, onder meer doordat de deskundigenverklaring en de leeftijdsgrens van 16 jaar vervalt. Hierdoor kunnen jongeren onder de 16 jaar hun geslachtsregistratie wijzingen door een verzoek aan de rechter.

[17] AI verwijst naar systemen die intelligent gedrag vertonen door hun omgeving te analyseren en – met een zekere mate van zelfstandigheid – actie ondernemen om specifieke doelen te bereiken. Zie Strategisch Actie Plan AI
[18] Man of vrouw
[19] Deze wet betreft onder meer de verhoging van de strafmaxima voor het delict aanzetten tot geweld, haat en discriminatie.

[20] Een intersectionele blik wijst op het idee van Intersectionaliteit. Intersectionaliteit, ook wel kruispuntdenken, maakt in de analyse van ongelijkheden zichtbaar hoe verschillende delen van iemands identiteit (waaronder gender, seksuele oriëntatie, etniciteit, sociaaleconomische positie) elkaar beïnvloeden.
[21] Een hackathon is een bijeenkomst van programmeurs, ontwikkelaars en andere experts om in korte tijd (meestal 24 uur) een innovatieve en creatieve oplossing te verzinnen voor een complex probleem. De deelnemers aan deze hackathon zullen zich buigen over algoritmes met discriminerende uitwerkingen.