Arbeidsparticipatie

“Meer vrouwen werken meer uren.”

Zoals in de Emancipatienota is vermeld, heeft dit kabinet gekozen voor een interdepartementale aanpak om de arbeidsdeelname van vrouwen zowel in personen als in uren te vergroten, en om te komen tot een gelijkere verdeling van arbeid en zorg voor mannen en vrouwen. Het uitgangspunt van het kabinet is hierbij geweest dat mensen vrij zijn om hun eigen afweging te maken over hun aantal gewerkte uren, maar dat deeltijdwerk voor vrouwen steeds meer een automatisme lijkt te zijn geworden in plaats van een bewuste keuze. Dit heeft geresulteerd in onderstaande uitkomsten.

• Voor gelijke kansen van vrouwen op de arbeidsmarkt is de verdeling van arbeid en zorg cruciaal. Dit kabinet heeft daarom betaald geboorteverlof voor partners ingevoerd en heeft een wetsvoorstel ingediend voor betaald ouderschapsverlof. Ook is de kinderopvangtoeslag verhoogd waardoor het voor veel gezinnen goedkoper is geworden om gebruik te maken van kinderopvang.
• Daarnaast heeft het kabinet (meer uren) werken fiscaal aantrekkelijker gemaakt.
• De samenhang tussen de verschillende maatregelen en hoe deze op elkaar inspelen op de arbeidsmarktpositie van vrouwen is interdepartementaal onderzocht in het IBO Deeltijdwerk. Hierin werd geconcludeerd dat een verandering omtrent de Nederlandse deeltijdcultuur alleen bewerkstelligd kan worden als er sprake is van een brede aanpak op de verschillende beleidsterreinen.
• Het kabinet heeft er voor gekozen om in de Scenariostudie Vormgeving Kindvoorzieningen (SVK) vervolgens uit te laten werken hoe dergelijke integrale aanpakken eruit kunnen zien en welke effecten deze hebben.
• Ten slotte bleek uit onderzoek van McKinsey en de Emancipatiemonitor dat personeelstekorten in de zorg en het onderwijs voor een deel terug te dringen zijn als de daar werkzame vrouwen een aantal uren per week meer zouden werken. De afgelopen jaren steun ik daarom de stichting ‘Het potentieel pakken’, die in deze sectoren probeert de deeltijdfactor te verhogen.

Natuurlijk blijft er ook een aantal uitdagingen voor de toekomst:

• De afgelopen maanden bevindt de Nederlandse economie zich in een neergaande conjunctuur, grotendeels veroorzaakt door de gevolgen van de CoVID-19 pandemie. Op dit moment zijn er nog geen tekenen dat dit de genderongelijkheid op de Nederlandse arbeidsmarkt vergroot. Dit dient echter goed gemonitord te worden en de aanpak die bedacht wordt om Nederland uit het economische slop te trekken dient zowel vrouwen als mannen ten goede te komen. Hierbij is er specifieke aandacht nodig voor vrouwen aan de onderkant van de arbeidsmarkt en in kleine deeltijdbanen.
• Op basis van de evaluatie van het geboorte- en ouderschapsverlof zal worden bezien in hoeverre er belemmeringen zijn bij de opname, bijvoorbeeld ten aanzien van het betalingsniveau. Het is aan een volgend kabinet om hier aandacht voor te houden.
• De SVK heeft enkele scenario’s gepresenteerd omtrent de kindvoorzieningen. Deze kunnen het volgende kabinet helpen om een volgende stap richting gendergelijkheid te zetten en de arbeidsmarktpositie van vrouwen beter te faciliteren.