In het regeerakkoord staat vermeld dat in Nederland iedereen gelijkwaardig is en dat je de vrijheid hebt om te houden van wie je wilt en om zichtbaar jezelf te kunnen zijn. Waar die vrijheid wordt beknot, er gediscrimineerd wordt of zelfs mensen niet veilig zijn, treedt de overheid actief op. Aan het begin van deze kabinetsperiode sloten acht politieke partijen het regenboogakkoord. In het regeerakkoord zijn de regenboogpunten opgenomen en uitgewerkt. Hieronder geef ik per onderdeel een stand van zaken.

Gelijke behandeling

In het regeerakkoord worden verschillende maatregelen genoemd om gelijke behandeling te bevorderen en discriminatie tegen te gaan. Zo wordt het voornemen van een aanvulling van artikel 1 van de Grondwet met seksuele gerichtheid en een beperking genoemd. Daarnaast wordt de behandeling van het initiatiefvoorstel tot aanvulling van de Algemene wet gelijke behandeling ter verduidelijking van de rechtspositie van transgender- en intersekse personen voortgezet en wordt onnodige geslachtsregistratie waar mogelijk beperkt.

• De behandeling van het initiatiefvoorstel tot aanvulling van de Algemene wet gelijke behandeling ter verduidelijking van de rechtspositie van transgender- en intersekse personen
  • Met ingang van 1 november 2019 is dit punt uitgevoerd, doordat de Wet verduidelijking rechtspositie transgender personen en intersekse personen in werking is getreden.

• Aanvulling van artikel 1 van de Grondwet
  • Ook op dit punt zijn mooie stappen gezet. Binnenkort ligt het initiatiefvoorstel in uw Kamer ter behandeling. 

• Herijking ouderschap
  • Met mijn collega van J&V heb ik in juli 2019 een kabinetsreactie op het rapport van de Staatscommissie herijking ouderschap aan uw Kamer gestuurd. De afgelopen maanden is gewerkt aan een wetsvoorstel over deelgezag en een wetsvoorstel over draagmoederschap. Deze conceptwetsvoorstellen zijn onlangs in internetconsultatie gegaan.

• Aanpassing wetboek van strafrecht
  • Verder is met ingang van 1 januari 2020 de Wet herwaardering strafbaarstelling actuele delictsvormen^[26] in werking getreden.

• Onnodige geslachtsregistratie wordt waar nodig beperkt
  Ook op dit punt worden de voorgenomen maatregelen genomen:
  • Mede namens de minister voor Rechtsbescherming en de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heb ik, gelijktijdig met deze brief, een Kamerbrief over de voortgang van de aanpak van onnodige sekseregistratie naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd. Hierin wordt informatie gegeven over het afwegingskader onnodige sekseregistratie en de toolbox. Tevens wordt ingegaan op de uitkomsten van het onderzoek van de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de vermelding van het geslacht op paspoorten en identiteitskaarten en de gevolgen van genderneutrale registratie.
  • Gelet op het feit dat de jurisprudentie nog geen eenvormig beeld laat zien, meent de minister voor Rechtsbescherming ten aanzien van de geboorteakte dat het wenselijk is de nadere ontwikkelingen af te wachten, alvorens tot eventuele wetswijziging over te gaan. Van eventuele ontwikkelingen zal verslag worden gedaan in het kader van de voortgangsrapportage wetgevingsprogramma modernisering familierecht.

Voor meer informatie, zie gelijke behandeling

LHBTI en onderwijs

In het regeerakkoord is opgenomen dat onder meer bij de opleiding van docenten en in het MBO, de positie van LHBTI’s verbeterd wordt. 

• Lerarenopleidingen
  • De lerarenopleidingen hebben gezamenlijk de wettelijke bekwaamheidseisen vertaald naar de kennisbasis voor de pabo en de tweedegraadslerarenopleidingen. In de herijkte kennisbases (ingegaan per leerjaar 2018 – 2019) zijn seksuele diversiteit en genderdiversiteit expliciet geborgd. Op mijn verzoek heeft Stichting School en Veiligheid (SSV) een database ontwikkeld met materialen die kunnen worden ingezet om aankomende leraren toe te rusten op het gebied van sociale veiligheid.
  • Met het lesmateriaal ‘De fijne kneepjes van het vak’ kunnen leerkrachten (in opleiding) pedagogisch vakmanschap ontwikkelen bij het werken aan seksuele integriteit. Het materiaal dat Stichting School en Veiligheid op mijn verzoek ontwikkelde is in eerste instantie bedoeld voor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs, maar is geschikt voor alle sectoren. Ook de universitaire lerarenopleidingen en hogescholen hebben aangegeven de handreiking te kunnen gebruiken bij de voor dit thema relevante bekwaamheidseisen.

• MBO
  • Voor het mbo zijn de kwalificatie-eisen burgerschap gewijzigd, zodanig dat voor iedereen duidelijk is dat aandacht moet worden besteed aan onder andere seksuele en genderdiversiteit.
  • Met betrekking tot de wijziging van de kwalificatie-eisen burgerschap in het mbo heb ik extra middelen beschikbaar gesteld voor de MBO-Raad, zodat zij de scholen kon informeren over de wijziging en over wat van mbo-scholen wordt verwacht. Via de MBO-Raad en Stichting School en Veiligheid worden scholen verwezen naar beschikbaar voorlichtingsmateriaal en lesaanbod.

Zie onderwijs voor wat ik de komende tijd nog meer ga doen.

Suïcide- en depressiepreventie lhbti-jongeren

Zoals afgesproken in de regenboogpunten van het regeerakkoord ondersteunen mijn collega van VWS en ik het voorkomen van depressies en zelfdoding, waarbij we speciaal aandacht hebben voorjongeren in de schoolsetting en lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, transgender- en intersekse personen:

• Zo werk ik samen met mijn collega van VWS aan preventie van depressie en suïcide onder lhbti-jongeren. Zo is samen met jongeren de informatie- en hulpwebsite Iedereenisanders.nl geactualiseerd. De vernieuwde website bevat ook een gedeelte voor ouders. Hier staan tips over hoe ouders het gesprek met hun kind kunnen aangaan en hoe zij hun kind kunnen steunen. Daarnaast zijn masterclasses en online trainingen ontwikkeld voor professionals en vrijwilligers die met jongeren werken.
• VWS is daarnaast in oktober 2019 de jongerencampagne #kweetnie gestart. Deze is in samenspraak met OCW en het COC ontwikkeld en gericht op het bespreekbaar maken van twijfels over seksuele oriëntatie of genderidentiteit. Binnen de jongerencampagne is specifiek aandacht voor religieuze jongeren en voor transgender jongeren. De campagne wijst jongeren die hulp of informatie zoeken weer door naar het platform Iedereenisanders.nl.

Buitenlandbeleid

In de regenboogpunten van het regeerakkoord is ook aandacht voor de positie van LHBTI’s, zoals afgesproken heb ik de aandacht hiervoor voortgezet en heb ik actief opgetreden:

• Zo zal ik samen met gelijkgestemde collega’s de noodzakelijke steun verbreden aan de Europese lhbti-netwerkorganisaties en de uitwisseling van goede wetgevings- en praktijkvoorbeelden verder stimuleren.
• Op initiatief van OCW ondersteunen nu ook andere overheden in Europa de Europese lhbti-netwerken. Activiteiten van deze Europese netwerken richten zich vooral op lotgenotencontact, deskundigheidsbevordering en voorlichting.
• Het door de Nederlandse overheid opgerichte Europese LHBTI Focal Points Netwerk^[27] is op initiatief van OCW en met steun van gelijkgezinde lidstaten per 2020 ingebed bij de SOGI-Unit van de Raad van Europa.

---

^[26] Deze wet betreft onder meer de verhoging van de strafmaxima voor het delict aanzetten tot geweld, haat en discriminatie.
^[27] Een intergouvernementeel netwerk dat zich focust op de uitwisseling van praktische en beleidservaringen.